زمانی که مسئولیت نگهداری از پرندهای را برعهده میگیرید باید همراه سلامت او را بررسی کرده تا در صورت بیماری برای بهبود او اقدام نمایید. پرندهها حیوانات زیرکی هستند. آنها بیماری خود را از صاحبشان مخفی نموده و معمولا زمانی متوجه بیماری آنها میشوید که تقریبا دیر است و بهبود یافتنشان دشوارتر است. به همین علت باید همواره پرنده خانگی خود را زیر نظر بگیرید تا در صورت بیماری برای درمان او سریع اقدام کنید. در اینجا به بررسی برخی از این علائم خواهیم پرداخت.
کاهش وزن پرنده: یکی از علائم بیماری پرندگان کاهش وزن است که برای سلامت او نیز بسیار خطرناک است. پرندهها معمولا این بیماری خود را پنهان میکنند. بنابراین شما باید مرتب وزن پرنده خود را چک کنید که در صورت کاهش وزن شدید او را نزد دامپزشک ببرید. کاهش وزن علاوه بر اینکه نشانه بیماری خطرناک است بدن پرنده را ضعیف کرده و موجب اختلال در عنلکرد اعضای بدن او میگردد.
تغییر صدای پرنده: پرندهها حیوانات پر جنب و جوش و پر سر و صدایی هستند. به صدای انها خوب گوش دهید و تن صدای آنها را به خاطر بسپارید تا درصورتی که متوجه تغییر صدای انها شدید سریع به دامپرشک مراجعه نموده و مانع از بروز مشکلات احتمالی برای آنها شوید.
تغییر رنگ مدفوع: با تغییر تغذیه پرنده رنگ مدفوع او نیز دچار تغییر میشود و این انری طبیعی است. اما تغییر رنگ مدفوع به رنگهای قهوهای تیره، سیاه یا زرد میتواند به معنای خونریزی پرنده باشد. خونریزی داخلی موجب مرگ پرنده خواهد شد. بنابراین بلافاصله پس از دیدن تغییر رنگ مدفوع متمایل به رنگ سیاه به دامپزشک مراجعه نمایید.
آبریزش از چشمها: ترشحات چشمی و آبریزش از چشم نشانه بیماری عصبی، تنفسی و عضلانی است. با مشاهده این علائم خطرناک به دامپزشک مراجعه نمایید.
پرهای برهم ریخته: پرهای بهم ریخته نشانه اختلالات داخلی و نفسی است. اگر پرهای پرنده چند روز حالت غیرعادی به خود بگیرند باید در اسرع وقت به دامپزشک مراجعه کنید.
دم تکان دادن: این علامت مشکل تنفسی در پرنده است. عضلات داخل دم پرنده وظیفه چرخش بهتر هوا در ریههای پرنده را بر عهده دارند. تکان دادن ان نشانه بیماری خطرناک است. زیرا عضلات دم به خوبی کار نمیکنند و این نشانه مشکلات تنفسی است. که پرنده مجبور میشود دم خود را تکان دهد. اگر این مشکل را در پرنده دیدید در اولین فرصت به دامپزشک مراجعه کنید. بیتوجهی به این مشکلات موجب به خطر افتادن جان پرنده خواهد شد.
پرهای کثیف: پرندهها به نظافت خود بسیار اهمیت میدهند. آنها هر روز با زبان و منقارشان پرهای خود را تمیز میکنند. اگر پرهای آنها کثیف باشد، انتهای پرهایش بهم چسبیده باشد نشانه عدم نظافت است و ممکن است بیمار باشد. این چسبندگی پرها میتواند نشانه اسهال نیز باشد. پس قبل از مراجعه مدفوع او را چک کرده و اگر تغییری در خوراک، مدفوع و بی حوصلگی و عدم نظافت او مشاهده کردید در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.
نفس کشیدن با دهان باز: از رایجترین بیماریهای تنفسی در پرندگان است.اگر پرنده در حین استراحت با دهان باز نفس بکشد ایرادی ندارد. زیرا برخی از آنها عادت دارند در هنگام استراحت از دهان نفس بکشند. اما اگر بارها و به صورت پیوسته این رفتار تکرار شد باید او را به پیش دامپزشک ببرید. این علامت نشانه بیماری خطرناکی است که باید بلافاصله پرنده مورد معالجه قرار بگیرد.
دقت به وضعیت پرنده و تشخیص هر یک از علائم بیماری موجب تشخیص زودهنگام بیماری خواهد شد. هرچه زودتر بیماری را تشخیص دهید احتمال نجات یافتن و زنده ماندن پرنده بیشتر خواهد بود. یک علامت جزیی به مرور زمان باعث پیشروی بیماری گشته و تنها طی چند روز پرنده را از پای در میاورد. اگر متوجه مشکل در پرنده شدید فورا با دامپزشک تماس بگیرید یا به کیلینیک دامپزشکی مراجعه کنید.
از دیگر علائم بیماری در پرندهها
- کندی در پاسخ دادن به محرکها
- نشان دادن رفتار غیرطبیعی
- تغییر در شخصیت همیشگی
- افزایش مدت زمان خوابیدن
- بال زدن در عین خمودگی
- تشنج
- بی تحرکی
- بالا بردن بالها
- تغییر رنگ چشمها
- تو رفتگی چشمها
- لرزش
- ضعف
- سقوط روی زمین
- بر هم خوردن تعادل
- ایجاد تورم در بدن
- ایستادن بر روی دو پا و قرار دادن سر زیر بالها
- آویزان شدن با نوک از قفس
- تغییر رنگ ادرار
- یبوست
- افزایش میزان ادرار کردن
- کاهش حجم یا دفعات مدفوع
- مشاهده غذای هضم نشده در مدفوع
- ترشح خون
- تغییر حالت سر
- گود شدن اطراف دهان
- پوسته پوسته شدن نوک
- تغییر رنگ نوک
- بر هم خوردن تقارن ظاهری
- قرمزی چشمها
- شکسته شدن پرها
- ریزش زیاد پرها
- تغییر رنگ پرها
- لنگ زدن پا
- عدم ثبات پاها
- تورم پاها و مفاصلش
- استفراغ
- تورم چینه دان
- تورم در ناحیه سینه
- ترشحات دهانی
- عدم توانایی در برداشتن غذا
- آسیب دیدن بر اثر برخورد با پنجره و اشیا
- عطسه کردن
- تکان خوردن هنگام تنفس
- خس خس کردن سینه
کسانی که از پرندهها مراقبت میکنند اغلب با این مساله مواجه میشوند که آیا بیماری پرنده به انسان منتقل میشود یا خیر. بیماریهایی که از انسان به حیوان و یا از حیوان به انسان منتقل میشوند زئونوز نامیده میشوند. برخی از بیماریها هستند که میتوانند از پرنده به انسان منتقل شوند. آلوئولیت آلرژی زا، آنفولانزای مرغی، سای ریوی،کمپیلوباکتریوز، کلامایدایزیس از جمله این بیماریها هستند.